หลายเดือนก่อนบ้านเรามีข่าวการระเปิด และเกิดเพลิงไหม้ในโรงงานทำ Particle baord ซึ่งโรงงานกลุ่มพวกนี้มักจะมีฝุ่นไม้ สะสมในโรงงานเป็นจำนวนมาก
วันนี้แอดมินเลยไปหาวิดีโอการเกิดการระเบิด ว่ามันเกิดการระเบิดจากฝุ่นได้อย่างไร และควรต้องป้องกันการเกิดได้อย่างไรมาฝากค่ะ วิดีโอละเอียดเห็นภาพ และข้อมูลค่อนข้างชัดเจน
ก่อนการดูวิดีโอเรามาทำความรู้จักกับ The Dust Explosion Pentagon หรือ 5 องค์ประกอบที่ทำให้เกิดฝุ่นระเบิดกันก่อนค่ะ
1. ฝุ่นเชื้อเพลิง ( combustible dust ) ที่สามารถเกิดการระเบิดได้นั้น ต้องสามารถติดไฟได้ มีขนาดเล็กกว่า 420 ไมโครเมตร (µm) ตาม NFPA 654 และมีความเข้มข้นอย่ในช่วงที่เหมาะสม
2. ปริมาณออกซิเจนในอากาศ (Oxygen) จะมีผลต่อความเร็วในการเผาไหม้ ปริมาณออกซิเจนที่เหมาะสมในการติดไฟแบบรวดเร็วคือ มากกว่า 20.9 เปอร์เซนต์
3. แหล่งจุดติดไฟ (Ignition Sources) จะต้องมีพลังงานที่เพียงพอในการกระตุ้น ให้เกิดการแพร่ขยายของเปลวไฟออกไปเป็นวงกว้างและสัมผัสกับฝุ่นที่แขวนลอยอยู่ในบรรยากาศ
4. การฟุ้งกระจายของฝุ่น (Dispersion of Dust Particles) ความเข้มข้นของฝุ่นที่ ฟุ้งกระจายอยู่ในอากาศในช่วงที่ ลุกไหม้หรือระเบิดได้ ต้องอยู่ในช่วงประมาณ 50–100 g/m3 จนถึง 2 – 3 Kg/m3
5. ขอบเขตของหมอกฝุ่น (Confinement of the Dust Cloud) หมายถึง ขอบเขตที่เกิดหมอกฝุ่นปกคลุม
กระบวนการเกิดระเบิดจะเริ่มจาก องค์ประกอบที่ 1-3 แล้วเกิดการติดไฟก่อน หากมีองค์ประกอบที่ 4-5 ร่วมด้วย จะเกิดการระเบิด แต่หากมีแค่ 3 ก็จะแค่ไฟไหม้เชื้อเพลิงหมดก็ดับไป
ซึ่งบ้านเรามีโรงงานทำไม้ โรงงานทำเฟอร์นิเจอร์ ที่มีความเสี่ยงพวกนี้อยู่มาก จึงอาจจะเกิดอันตรายได้หากไม่ได้รับการออกแบบ ป้องกันอย่างเหมาะสม
ซึ่งวิธีการเบื้องต้นที่จะช่วยลดความเสี่ยงได้เร็วสุดก่อนคือ
1. รักษาความสะอาดของบริเวณโรงงานไม่ให้เกิดการสะสมฝุ่นในโครงสร้างจนเกิดความเสี่ยง
2. ดูแลรักษาอุปกรณ์ที่อาจจะเกิดสะเก็ดไฟ ความร้อน หรือ Hot spot หรือเลือกใช้อุปกรณ์ที่มีมาตรฐานป้องกันการระเบิด (Explosion proof)
3. ออกแบบระบบการจัดการฝุ่นด้วยระบบที่เหมาะสม ก็จะช่วยลดโกาสการเกิดได้ โดยการเลือก dust collector Explosion proof or dust explosive protection
